معرفی کتاب
نیو ریپابلیک، هفتهنامهی آمریکایی در رابطه با این اثر چنین نوشته: «یکی از بهترین کتابهایی که تاکنون توسط یک سینماگر ارائه شده است. بووئل نقطه عطف انسانی مناسبی برای لحظهای است که اروپا با آمریکا دیدار کرد و نقشههای دین، مال و پیشرفت به عنوان رویاها مورد ارزیابی مجدد قرار گرفت.»
«با آخرین نفسهایم» دربارهی چیست؟
لوئیس بونوئل، یکی از بزرگترین فیلمسازان تاریخ سینما، در کتاب «با آخرین نفسهایم» به زیبایی از زندگی پرماجرا و خارقالعادهاش میگوید. در این کتاب، خاطرات، افکار و نگاههای سینمایی بونوئل با هم ترکیب شدهاند و یک داستان جذاب و گیرا روایت میکنند. از آثار سورئالیستی اولیهاش گرفته تا زندگی در شهرهای پرجنبوجوش پاریس و هالیوود، بونوئل خواننده را به سفری در دنیای خلاقیت و تفکرات فلسفی خود میبرد؛ دنیایی که این هنرمند بزرگ را شکل داده است.
بونوئل با زبانی صادقانه و شاعرانه، در این کتاب مانند یک اعتراف، از انگیزهها و اشتیاقهایی که او را در مسیر جستجوی حقیقت هنری پیش میبرد، صحبت میکند.
تجربهی خواندن «با آخرین نفسهایم» چگونه است؟
«در این کتاب که بیشتر به یک نوع خودزندگینامه شبیه است، گاهی مثل یک مسافر در داستانهای ماجراجویانه از مسیر اصلی منحرف میشوم و به چیزهای دیگر فکر میکنم. بعضی از خاطرات ممکن است همانطور که خودم میگویم، کمی غلط باشند. اما مهم نیست. چون من مجموعهای از اشتباهات، شکها و همینطور اطمینانهای خودم هستم .من مورخ نیستم و مثل مورخها دفترچه یادداشت یا دایره المعارف ندارم، اما این پرترهای که از خودم کشیدم، کاملا مال خودم است، با همهی تأییدها، شکها، تکرارها، فراموشیها، حقیقتها و حتی دروغهای خودم. حافظهی من هم همین است.»
این نقل قول لوئیس بونوئل، در مقدمهی کتاب «با آخرین نفسهایم» است که شش ماه قبل از مرگش، در فوریه ۱۹۸۳، در مکزیکو سیتی منتشر شد.
بنابراین نباید انتظار داشت که بونوئل، این پدر سینمای سورئال، یک زندگینامهی رسمی و ساده نوشته باشد. جای تعجب نیست که فرانسوا تروفو «با آخرین نفسهایم» را خودزندگینامهی غیرمتعارف یک فیلمساز بزرگ – بااخلاق، متواضع و بسیار شوخ خوانده است.
به نظر میرسد بونوئل در این کتاب، دارد با شما حرف میزند، با حسرت و اندوه به گذشته نگاه میکند و خاطرات خوش و غمگین زندگی خود را برای شما روایت میکند.
چرا «با آخرین نفسهایم»؟
• نویسنده در این اثر با زبانی ساده و روان، به طور جذابی روایتی شخصی از زندگی خود طرح میکند.
• بینشی که بونوئل به سینما دارد کاملاً متفاوت است؛ او به سینما به مثابهی یک ابزار برای بیان ایدهها و انتقادات اجتماعی نگاه میکند و آن را در راستای این هدف به کار میگیرد.
• مخاطب هنگام خواندن این کتاب متوجه حس طنز و شوخطبعی قوی که نویسنده دارد خواهد شد و همین امر روایت را شیرینتر میکند.
• روایت این کتاب به صورت خطی و پیوسته نیست و بین خاطرات مختلف در زمانهای مختلف میپردازد. این نکته شاید در ابتدا گیجکننده به نظر برسد اما در ادامه متوجه خواهید شد که همین امر شاید یکی از نقاط قوتی است که این کتاب را تبدیل به اثری متفاوت کرده است.
«با آخرین نفسهایم» و خالقش
نویسنده با لحنی نوستالژیک مینویسد، گویی احساس میکرد که زندگیهای شگفتانگیز با پایان نسل او به پایان رسیده است و کسانی که پس از او میآیند باید تعاریف جدیدی از سعادت یا خودشکوفایی پیدا کنند.
بونوئل، مشهورترین فیلمساز اسپانیا، در سالهای آخر عمرش، از ضعف حافظهاش شکایت میکرد، اما واقعاً چیزهای زیادی بود که باید یادش میآمد. این موضوع باعث میشود که کتاب هم مثل فیلمهایش از یک تصویر به تصویر دیگر حرکت کند. شاید بعضی از خوانندهها وقتی به این نکته واقف شوند که خیلی از فیلمهای بونوئل چقدر شهودی و غیرمنطقی بودند تعجب کنند.
بونوئل در شهر کالاندا جایی که متولد شد مینویسد که قرون وسطی تا جنگ جهانی اول ادامه داشت. او به یاد میآورد گروهی از پسران که در هنگام طلوع آفتاب در خیابانها میدویدند و برای بیدار کردن کارگران «آواز طلوع آفتاب» میخواندند. او درمییابد که حضور مداوم مرگ و دین، به او یک اشتیاق قوی بخشید. در فیلمهای خود، او انگیزه مثبت خود را با «فضای ناامنی و فاجعه قریبالوقوع - فضایی که همه ما آن را میشناسیم» نقض کرد.
«با آخرین نفسهایم» در کدام گونهی ادبی جای میگیرد؟
این کتاب (که با کمک ژان-کلود کاریر نوشته شده) به سختی میتوان در دستهای خاص قرار داد. این کتاب به طور قطع زندگینامه نیست، چون ترتیب زمانی خاصی در آن رعایت نشده. شاید نتوان آن را دقیقا خاطرهنویسی هم نامید، چون بعضی فصلهایش فقط شامل تفکراتی پراکنده دربارهی رویاها و تاثیر بعضی نوشیدنیهای الکلی روی فعالیتهای خاص هستند.
با این همه اکثراً این اثر را در دستهبندی خودزندگینامه جای میدهند.
چه ترجمههایی از این کتاب در فارسی در دسترس است؟
ترجمهی علی امینی نجفی از انتشارات کتابسرای نیک
از لوییس بونویل پورتولس دیگر چه کتابهایی منتشر شده است؟
ویریدیانا
فراموش شدگان
تریستانا
طرفداران «با آخرین نفسهایم» دیگر سراغ چه کتابهایی بروند؟
کتاب فرندز، دوستان و عاشقان، اثر متیو پری
کتاب تولستوی و مبل بنفش، اثر نینا سنکویچ
کتاب کفش باز، اثر فیل نایت
کتاب آس و پاس در پاریس و لندن، اثر جورج اورول
فهرست عناوین کتاب
پیشگفتار مترجم
حافظه
خاطراتی از قرون وسطا
طبلهای کالاندا
ساراگوسا
از خاطرات خواهرم
از این دنیای فانی
مادرید، کوی دانشگاه 1917 1925
پاریس 1925 1929
خوابها و خیالها
سوررئالیسم 1926 1933
امریکا 1930
اسپانیا و فرانسه 1931 1936
از عشق و دلدادگی
جنگ داخلی اسپانیا از 1936 1939
تأملات فلسفی
دوباره در امریکا از 1939 تا 1946
هالیوود، ادامه و پایان
مکزیک سالهای 1946 1961
دلخوشیها و بیزاریهای من
اسپانیا، مکزیک، فرانسه از 1960 تا 1977
آخرین نفس
فیلموگرافی/ فهرست کامل آثار سینمایی لوئیس بونوئل
پیوست اول/ لوئیس بونوئل
پیوست دوم/ دیدگاههایی دربارهی هنر و زندگی
پیوست سوم/ مقالهای از اوکتاویو پاز
یک جرعه از کتاب
خلاصه کتاب
بونوئل بیشتر از اینکه نویسنده باشد، یک هنرمند تصویری بود. او در ساخت فیلمهایش از کمک نویسندهی فیلمنامهاش، کاریر، استفاده میکرد، اما تاکید میکند که دیدگاه اصلی و شخصیت فیلمها کاملاً متعلق به خودش است. در پایان کتاب، خواننده ممکن است احساس کند که خود بونوئل، به عنوان یک شخصیت، حتی جالبتر از فیلمهایش است.
درباره نویسنده

سوالات متداول
برای سینمادوستانی که به فیلمهای بونوئل علاقهمند هستند و میخواهند بیشتر دربارهی زندگی و دیدگاههای او بدانند، بسیار جذاب خواهد بود.
• درک عمیقتری از دنیای سورئال و آثار بونوئل پیدا کنید.
• از داستانهای جالب و ماجراهای عجیب و غریب بونوئل که با زبانی طنزآمیز و گاه تلخ و منتقدانه بیان شده لذت ببرید.
• به عمق ذهن خلاق بونوئل نفوذ کنید و دنیای خیالپردازیهای او را ببینید.