مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز

نجف دریابندری (۱۳۰۸ – ۱۳۹۹ شمسی)، یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین مترجمان، نویسندگان، و منتقدان ادبی معاصر ایران است. او که در آبادان به دنیا آمد، تحصیلات دانشگاهی نداشت، اما به واسطه‌‌ی علاقه وافر، تلاش شخصی و خودآموزی، به زبان انگلیسی تسلط پیدا کرد و به یکی از گنجینه‌های زنده‌ی بشری در میراث فرهنگ و هنر ایران تبدیل شد.
دریابندری کار خود را در شرکت نفت آبادان آغاز کرد و با حضور در بخش انتشارات آنجا، به صورت حرفه‌ای وارد حوزه‌ی ادبیات شد. او ابتدا به ترجمه‌ی اخبار و سپس به نگارش مقالات سینمایی پرداخت که بر دیدگاه بسیاری از هنرمندان از جمله ناصر تقوایی تأثیر گذاشت.
زندگی او با اتفاقات مهمی همراه بود؛ در دهه ۱۳۳۰ به دلایل سیاسی زندانی شد و حتی در آن دوران سخت، ترجمه‌ی کتاب «تاریخ فلسفه غرب» اثر برتراند راسل را آغاز کرد که بعدها به یکی از ماندگارترین آثار ترجمه‌ای او تبدیل شد. اولین ترجمه او «وداع با اسلحه» اثر ارنست همینگوی بود که پیش از دوران زندانش به چاپ رسید.
دریابندری با ترجمه‌های قدرتمندش، آثار نویسندگان بزرگی چون ارنست همینگوی (پیرمرد و دریا، وداع با اسلحه)، جبران خلیل جبران (پیامبر و دیوانه)، مارک توین (سرگذشت هکلبری فین)، ویلیام فاکنر (یک گل سرخ برای امیلی) و کازوئو ایشی‌گورو (بازمانده روز) را به فارسی زبانان شناساند.
علاوه بر ترجمه، او آثار تألیفی ارزشمندی نیز دارد که معروف‌ترین آن‌ها «مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز» است که با همکاری همسرش فهیمه راستکار (هنرمند سرشناس تلویزیون، سینما و تئاتر) نوشته شد و اطلاعات جالبی درباره مکتب‌های آشپزی مختلف ارائه می‌دهد. از دیگر تألیفات او می‌توان به «از این لحاظ» و «افسانه اسطوره» اشاره کرد.
دریابندری به خاطر تسلط مثال‌زدنی‌اش بر زبان فارسی و توانایی‌اش در انتقال دقیق و ظریف مفاهیم از زبان مبدأ، ستایش‌های بسیاری را از جامعه‌ی ادبی ایران و جهان دریافت کرده است. او در سال ۱۳۹۹ در تهران در سن ۹۰ سالگی پس از یک دوره بیماری درگذشت، اما آثار و میراث او همچنان زنده و تأثیرگذار باقی مانده است. محمود دولت‌آبادی درباره‌ی او گفته است: «اگر نجف دریابندری نبود جهان ما اتفاق بزرگی را کم داشت.»