رنج و تنهایی یک انسان بزرگ
ماجرای درمان شوپنهاور چیست؟
جولیوس هرتسفلد روانشناس مشهوری است که سالهاست جلسات رواندرمانی گروهی برگزار میکند. ولی یک اتفاق زندگی جولیوس را زیرورو کرده، آزمایشها نشان میدهد که به سرطان مبتلا شده و چند ماهی بیشتر زنده نخواهد ماند. جولیوس که مرگ را در یک قدمی خود میبیند زندگیاش را مرور میکند و به دستاوردها و شکستهایش فکر میکند. در همین مرور خاطرات است که با پروندهای قطور و قدیمی مواجه میشود. پروندهی جوان بیماری که سالها پیش سعی بر درمانش داشت و پس از سه سال تلاش از درمان او عاجز ماند؛ فیلیپ اسلیت.
جولیوس با فیلیپ تماس میگیرد و در کمال ناباوری میبیند که او مدعیست حالش پس از آشنایی با یک رواندرمانگر برجسته خوب شده و این فرد کسی نبوده جز آرتور شوپنهاور، فیلسوف معروف که با آموزههایش فیلیپ را نجات داده. حالا فیلیپ خود را وقف فلسفه کرده و در پی این است تا با تکمیل مهارتهایش مشاور فلسفی شود. جولیوس که از شوپنهاور و فلسفهاش چیزی جز بدبینی و مردگریزی در ذهن نداشته و بسیار علاقمند است تا از کم و کیف بهبود فیلیپ با آموزههای شوپنهاور مطلع شود، پیشنهادی عجیب را به او میدهد.
او از فیلیپ میخواهد تا شش ماه به عنوان بیمار در جلسات رواندرمانی گروهیاش شرکت کند تا مهارتهای لازم برای مشاوره را بیاموزد و در عوض با جولیوس از شوپنهاور بگوید. پیشنهادی که سرآغاز بحثهای عجیب و حیرتانگیزی در این جلسات میشود.
روایتهای کتاب
یالوم در این کتاب دو ماجرای عمده را به موازات هم پیش میبرد. یکی شرح جلسات رواندرمانی گروهی جولیوس و فیلیپ و سایر اعضاست که موضوع محوری آنها بحث روابط بینفردی و مسائلی است که با گوشهگیری و انزوا به سر انسانها میآید.
دیگری روایتی است از زندگی آرتور شوپنهاور فیلسوف بزرگ که مردی باهوش، بدبین و مردمگریز بود و زندگیاش را در تنهایی و رنج خودخواسته به سر برد.
چرا شوپنهاور؟
«اگر شوپنهاور در جلسات رواندرمانی گروهی شرکت میکرد چه چالشی برای گروه و رواندرمانگر ایجاد میشد؟»
این سوالی است که سنگبنای اصلی نوشتن کتاب درمان شوپنهاور قرار گرفت. یالوم زمانی که مشغول نگارش کتاب معروفش، وقتی نیچه گریست بود با شوپنهاور مواجه شد و این سوال در ذهنش نقش بست. او که خود کارهای طولانی و مفصلی در حوزهی رواندرمانی گروهی انجام داده، این سوال را در ذهنش سالها بررسی کرد و آخر سر تصمیم به نوشتن این کتاب گرفت.
یالوم در نوشتن درمان شوپنهاور چهار هدف عمده را دنبال میکند:
• چگونگی تاثیرگذاری رواندرمانی گروهی برا اعضای گروه
• کموکیف تاثیر شوپنهاور و فلسفهاش بر روند رواندرمانی
• تحلیل زندگی شوپنهاور و ارتباط ویژگیهای شخصیتی او با آراء فلسفیاش
• و تاثیر مرگآگاهی بر زندگی و رفتار فرد
تجربهی خواندن درمان شوپنهاور چگونه است؟
این کتاب به مانند سایر یالوم خوشخوان است و در آن مفاهیم پیچیدهی فلسفی و روانشناسی با مهارت خاصی بهسادگی گفته میشوند. خواندن درمان شوپنهاور دو فایدهی مهم دارد؛ یکی آشنایی با منظومهی فکری آرتور شوپنهاور و دیگری مواجههی دقیق و ملموس با جلسهی رواندرمانی گروهی و روند درمان در چنین جلساتی.
شخصیتهای درمان شوپنهاور
جولیوس هرتسفلد: روانشناس مشهوری که سالهاست به این کار مشغول است و جلسات رواندرمانی گروهی برگزار میکند. ابتلا به سرطان و مواجهه با مرگ زندگی او را با چالشی جدی مواجه کرده.
فیلیپ اسلیت: مردی که سالها پیش بیمار جولیوس بوده و حالا پیرو فلسفهی شوپنهاور شده. او شوپنهاور و آموزههایش را منجی خود میداند و میتوان او را تجسم تمامعیاری از خود شوپنهاور دانست.
آرتور شوپنهاور: فیلسوف بزرگ قرن نوزده که تاثیر بزرگی در فلسفه، تاریخ اندیشه، اخلاق، هنر، ادبیات و روانشناسی جدید داشته. از او به عنوان شخصیتی باهوش، بدبین و مردمگریز یاد شده.
منتقدان دربارهی درمان شوپنهاور چه میگویند؟
• «یالوم بافتی تردستانه پدید آورده: تارهایی از زندگینامهی پرآشوب شوپنهاور را به دفاعیههای فلسفی از اپیکتتوس تا نیچه و نیز به جلسات بی وقفهی رواندرمانی گره زده است.» - سیاتل تایمز
• «درمان شوپنهاور ارزش و محدودیتهای درمان و نیز نقاط تلاقی فلسفه و روانشناسی را بررسی میکند.» - واشنگتن پست
• «نخستین رمان گروهدرمانی جهان به معنی واقعی کلمه، داستان مسحورکنندهی دو مرد در جستوجوی معنا.» - گرینزبورو نیوز اند ریکورد
• «این کتاب به شکلی نوین و تاثیرگذار به کاوش در مسئلهی فقدان، اشتیاق جنسی و معنا میپردازد.» - مجلهی لایبرری
از اروین یالوم دیگر چه کتابهایی منتشر شده است؟
• رواندرمانی اگزیستانسیال، ترجمه ی سپیده حبیب، نی
• هنر درمان، ترجمهی سپیده حبیب، قطره
• مامان و معنی زندگی، ترجمهی سپیده حبیب، قطره
• دژخیم عشق، ترجمهی غلامحسین سدیر عابدی، ترانه
• انسان موجودی یکروزه، ترجمهی نازی اکبری، ققنوس
• من چگونه اروین یالوم شدم، ترجمهی اعظم خرام، کتاب پارسه
• و نیچه گریه کرد، ترجمهی مهشید میرمعزی، نی
• مسئلهٔ مرگ و زندگی، ترجمهی رضا اسکندری آذر، گوتنبرگ
• کتاب دروغگویی روی مبل، ترجمهی بهاره نوبهار، قطره
• مسئلهی اسپینوزا، ترجمهی بهاره نوبهار، قطره
• هر روز یک قدم نزدیکتر، ترجمهی کاملیا نجفی و ایمان صحاف قانع، قطره
• خیره به خورشید نگریستن، ترجمهی اورانوس قطبینژاد آسمانی، قطره
طرفداران درمان شوپنهاور دیگر سراغ چه کتابهایی بروند؟
• دنیای سوفی، یاستین گوردر، ترجمهی مهرداد بازیاری، نشر هوپا
• مسئلهی اسپینوزا، اروین دی. یالوم، ترجمهی بهاره نوبهار، قطره
• و نیچه گریه کرد، اروین دی. یالوم، ترجمهی مهشید میرمعزی، نی
• وجدان زنو، ایتالو اسوو، ترجمهی مرتضا کلانتریان، بان
• زندگی آزموده، استفن گراس، ترجمهی مهیار علینقی، بینش نو
• انسان در جستجوی معنا، ویکتور فرانکل، ترجمهی امیر لاهوتی، جامی
• معجزهٔ عشق، اسکات پک، ترجمهی مهدی قراچه داغی، علم
• هنر عشق ورزیدن، اریک فروم، ترجمهي پوری سلطانی، مروارید
• رواندرمانی اگزیستانسیال، اروین دی. یالوم، ترجمه ی سپیده حبیب، نی
• انکار مرگ، ارنست بکر، ترجمهي افسانه شیخالاسلامزاده، دانژه
مروری بر آنچه خواندیم
• درمان شوپنهاور داستان جولیوس هرتسفلد، روانشناس مشهوری است به سرطان مبتلا شده و برای دور کردن هراس از مرگ به مرور زندگی و شکستهایش میپردازد. یکی از بزرگترین شکستهایش جوانی بود که از درمانش عاجز ماند و حالا او را میبیند که مدعی است با آموزههای شوپنهاور درمان شده.
• یالوم در این کتاب دو ماجرای عمده را به موازات هم پیش میبرد. یکی شرح جلسات رواندرمانی گروهی جولیوس و فیلیپ و سایر اعضاست که موضوع محوری آنها بحث روابط بینفردی و مسائلی است که با گوشهگیری و انزوا به سر انسانها میآید. دیگری روایتی است از زندگی آرتور شوپنهاور فیلسوف بزرگ که مردی باهوش، بدبین و مردمگریز بود و زندگیاش را در تنهایی و رنج خودخواسته به سر برد.
• «اگر شوپنهاور در جلسات رواندرمانی گروهی شرکت میکرد چه چالشی برای گروه و رواندرمانگر ایجاد میشد؟» این سوالی است که سنگبنای اصلی نوشتن کتاب درمان شوپنهاور قرار گرفت.
• خواندن درمان شوپنهاور دو فایدهی مهم دارد؛ یکی آشنایی با منظومهی فکری آرتور شوپنهاور و دیگری مواجههی دقیق و ملموس با جلسهی رواندرمانی گروهی و روند درمان در چنین جلساتی.
یک جرعه از کتاب
درباره نویسنده

از مهمترین آثار نظری او میتوان به «رواندرمانی اگزیستانسیال» نام برد که سال هاست به عنوان منبعی مهم و موثر برای رواندرمانگران و بیماران مورد استفاده قرار میگیرد.
یالوم در کنار فعالیتهای علمی و پژوهشیاش، حضوری پررنگ در ادبیات داشت. او یکی از معروفترین نویسندگان رمانهای روانشناختی است؛ رمانهایی که مسائل بنیادین روانشناسی را از رهگذر تجربههای زیسته، دستمایهی خلق داستان میکنند. از مشهورترین آثار داستانی او میتوان به «وقتی نیچه گریست»، «درمان شوپنهاور» و «مسئلهی اسپینوزا» اشاره کرد.
از یالوم به عنوان مهمترین روانکاو زنده هم یاد میشود. او در حال حاضر ۹۱ سال سن دارد.
سوالات متداول
• درمان شوپنهاور، ترجمهی حمید طوفانی و زهرا حسینیان، ترانه
• درمان شوپنهاور، ترجمهیکیومرث پارسای، جامی
• درمان شوپنهاور، ترجمهی مرجان معتمد حسینی، آوای مکتوب